De grauwe gans is een 75 tot 90 centimeter lange bruingrijze watervogel met roze poten. Hij heeft zwarte vlekjes op de buik. De kop is bruingrijs, de voorvleugel is grijs. De snavel kan roze of oranje zijn. Hij leeft bij water en open (gras)land of moeras. Hij eet gras, plantenwortels, zaden en vruchten en in de winter ook oogstresten als mais, aardappelen en granen. Want steeds vaker blijft de grauwe gans over in ons land. Hij verblijft in losse groepjes en legt per jaar 4 tot 8 eieren.
WAAROM BEHEER NODIG IS
Het aantal grauwe ganzen is van zeldzame broedvogel tot plaag geworden voor veel agrariërs. Het goed bemeste grasland is rijk voedsel voor de grauwe gans. Hij graast de jonge scheuten van riet en houdt het gras kort. In een koude winter zijn er meer dan een half miljoen overblijvers in Nederland. Het aantal groeit jaarlijks met meer dan 5%. Maar ook de wegtrekkende ganzen veroorzaken schade door vertrapping en vraat aan (nieuw ingezaaid) grasland en gewassen als graan, bieten, (snij)mais en peulvruchten. Minder kostrijk, maar wel lastig is de vervuiling van het zwemwater, kwetsbare natuurgebieden en overlast aan vlieg- en autoverkeer.
HOE VOORKOM JE SCHADE
De grauwe gans mag het hele jaar worden verjaagd als daarmee schade aan landbouwgewassen wordt voorkomen. Deze gans staat op de provinciale vrijstellingslijst. Om schade aan gewassen te voorkomen kan de agrariër visuele en akoestische middelen inzetten als vlaggen, flitsmolens, vogelverschrikkers, knalapparaten, nabootsing roofvogels en vogelafweerpistolen. Kijk voor meer informatie naar de preventiekit voor ganzen van het Faunafonds, onderdeel van Bij12. Ook het rapen van eieren is als preventie in het voorjaar toegestaan.
WANNEER PREVENTIE NIET HELPT
Met natuurbeschermers, grondeigenaren, agrariërs en jagers (verenigd binnen de FBE) is in overleg met de provincie afgesproken dat de hoeveelheid ganzen moet worden teruggebracht tot het aantal in 2005. De hoeveelheid schade werd toen acceptabel gevonden. Dit betekent in praktijk dat in Noord-Holland gewerkt wordt aan de afname van het aantal grauwe ganzen. Dit is geregeld in de ontheffingen. Iedere zomer worden de grauwe ganzen geteld zodat het beleid bijgesteld kan worden. De regels hiervan zijn als volgt:
ONTHEFFING/AANWIJZING | ||
SCHADEBESTRIJDING | POPULATIEBEHEER | |
AFSCHOT Gewas:
Periode: jaarrond Uitzondering: Niet op blijvend grasland van 1 november tot 1 maart |
Besluit 14 (2015) Schadebestrijding zomerganzen
Besluit 15 (2016) Eendenkooi De Hin Besluit 46 (2015) Eendenkooi Westergeest |
Besluit 51 (2015) Broedparen
Besluit 13 (2015) Beheer zomerganzen
Besluit 49 (2013) Schiphol afschot ganzen - 10km zone Besluit 58 (2013) Schiphol nestbehandeling- 20km zone Besluit 22 (2014) Schiphol deelgebieden-10km zone - afschot + nestbehandeling Besluit 15 (2016) Eendenkooi De Hin Besluit 46 (2015) Eendenkooi Westergeest |
AFSCHOT Gewas: kwetsbare gewassen periode: 1 nov - 1 maart |
||
↓ voor alle andere gewassen: zie ontheffing/aanwijzing |
||
NESTBEHANDELING
|
Lees de tekst van de vrijstelling en ontheffing voor de overige voorwaarden.
Lees meer in het Ganzenbeheerplan voor de achtergronden.
HET WETEN WAARD
MEER WETEN
- over de verspreiding en trends van de grauwe gans: Sovon/grauwe gans
- over de levenswijze en biotoop van de grauwe gans: Jagersvereniging/grauwe-gans
- over de ganzentrek: Goosetrack/grauwe gans